Wstęp
Rozwój technologii w różnych branżach na całym świecie przybiera coraz szybszego tempo, a co za tym idzie równolegle z nim powstają coraz to bardziej specyficzne zagrożenia. Jedną z najbardziej prężnie rozwijających się dziedzin przemysłu jest produkcja elektrycznych samochodów osobowych ale także autobusów czy samochodów ciężarowych. Jak oceniają specjaliści już za klika – kilkanaście lat samochody elektryczne będą w stanie całkowicie przejąć rynek motoryzacyjny na całym świecie
i wyprą samochody z silnikiem spalinowym jak i hybrydowe. Nasuwa się od razu pytanie, czy tak prężnie jak rozwija się rynek samochodów elektrycznych rozwija się z nim system bezpieczeństwa
i ochrony na wypadek zagrożeń z nim związanych. Zagrożenia te nie są związane jedynie z samymi pojazdami ale również z miejscami gdzie takie samochody będzie można ładować. Skutkować to będzie wzrostem liczby miejsc z ładowarkami do takich samochodów, a ze względów funkcjonalnych większość takich miejsc będzie znajdowała się nie na stacjach benzynowych czy otwartych terenach.
Miejscami, w które wyposaża się ładowarki są także budynki użyteczności publicznej, mieszkalne zarówno jednorodzinne jak i wielorodzinne.
Wymagania w zakresie bezpiecznego użutkowania stacji ładowania
Stacje ładowania muszą spełniać wymagania eksploatacyjne i techniczne jakie głównie określane są w Normach, zapewniające ich bezpieczne użytkowanie, w tym ochronę przeciwpożarową i ochrona funkcjonowania sieci elektroenergetycznych. Spełnienie wymagań pozwala na określenie danej stacji, w której zostaną one zastosowane jako bezpieczna dla użytkowników oraz otoczenia.
Już na etapie opracowywania instrukcji eksploatacji danej stacji ładowania, producent powinien wykazać opis sposobu reagowania w przypadku pożaru stacji oraz określić wymagania w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Wskazanie powyższych wymagań w instrukcji eksploatacji jest weryfikowane każdorazowo przez inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego na etapie sprawdzania dokumentacji złożonej wraz z wnioskiem o badanie techniczne stacji ładowania.
Do kluczowych wymagań w zakresie ochrony przeciwpożarowej stacji ładowania należy zaliczyć:
→ zakaz użytkowania urządzeń niesprawnych oraz w celach niezgodnych z ich przeznaczeniem,
→ zakaz użytkowania w warunkach innych niż określa to producent urządzenia,
→ zakaz składowania materiałów łatwopalnych oraz inicjowania ognia w pobliżu urządzenia.
Ponadto, niezależnie od powyższego, wraz z wnioskiem o badanie techniczne stacji ładowania, eksploatujący zobowiązany jest na załączeniu opinii o spełnieniu wymogów z zakresu ochrony przeciwpożarowej opracowanej przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Opinia UDT
Opinia UDT powinna odnosić się do konkretnej stacji ładowania, pozwalając na jej identyfikacje, wskazanie parametrów znamionowych oraz warunki ochrony przeciwpożarowej w miejscu jej lokalizacji. Kolejnym elementem mającym wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji stacji ładowania jest badanie techniczne realizowane przez inspektora UDT w miejscu zainstalowania stacji. Podczas badania technicznego weryfikowane są następujące obszary mające bezpośredni lub pośredni na bezpieczeństwo pożarowe stacji ładowania
- oględziny urządzenia, w tym zastosowanie zabezpieczeń stacji ładowania przed najechaniem, oględziny gniazd i wtyków kablowych oraz dławików mających wpływ na szczelność i zabezpieczanie przed wilgocią, weryfikacji kontaktu do eksploatującego w przypadku awarii stacji lub pożaru,
- pomiary ochronne, w tym pomiary z zakresu ochrony przeciwporażeniowej, rezystancji izolacji, ciągłości przewodów ochronnych, zadziałania wyłączników różnicowoprądowych RCD oraz urządzenia kontroli stanu izolacji IMD (jeżeli jest zastosowany),
- próby funkcjonalne, w tym zadziałanie wyłącznika awaryjnego (jeżeli jest zastosowany).
Pozytywnie zakończenie badań technicznych stacji ładowania pojazdów, przeprowadzane przez inspektora Urzędu Dozoru Technicznego potwierdzany jest stosownym dokumentem pozwalającego na bezpieczną eksploatację danej stacji.
Wytyczne Fire Protection Association
Angielska organizacja Fire Protection Association (FPA) przygotowała informacje, w których wykazała rekomendacje stosowania ochrony przeciwpożarowej i zabezpieczeń w zależności od lokalizacji stacji ładowania pojazdów oraz poziomem ryzyka z tym związanym.
Ochrona przeciwpożarowa w garażach w świetle polskich przepisów
Aktualny stan prawny w Polsce nie określa dodatkowych wymagań do obligatoryjnego stosowania systemów ppoż. przykładowo takich jak, stałe urządzenia gaśnicze wodne (np. tryskaczowe lub mgłowe) lub wentylacja przeciwpożarowa, w miejscach posadowienia punktów ładowania samochodów elektrycznych.
Konieczność stosowania w garażach systemów ppoż. (SUG-w, wentylacji pożarowej) wynika
z przepisów techniczno-budowanych i przeciwpożarowych, jakie w naszym kraju obowiązują, przy czym największe wymagania dotyczą parkingów garaży podziemnych.
Firmy ubezpieczeniowe natomiast zauważają, że ryzyko związane ze stacjami ładującymi
i postojem samochodów elektrycznych jest znaczące i głównie uzależnione od typu garażu (podziemny, zamknięty). Z wyniku rekomendacji firm ubezpieczeniowych wynika szereg działań organizacyjnych i technicznych mające na celu zwiększyć bezpieczeństwo i zmniejszyć zagrożenie pożarowe. Są to między innymi:
- wybór optymalnego miejsca montażu ładowarek (garaże otwarte, na dachu),
- stosowanie dodatkowych wydzieleń ppoż.,
- stosowanie systemu sygnalizacji pożaru,
- montaż systemów detekcji dymu.